Zobowiązany w postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Kim jest zobowiązany w postępowaniu egzekucyjnym w administracji?

 Z definicji legalnej ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) wynika że zobowiązanym jest osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, lub też osoba fizyczna, która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym.

W charakterze zobowiązanego może wystąpić tylko taka osoba/jednostka, która ma zdolność bycia przedmiotem praw i obowiązków. Zatem ustalenie zdolności do czynności prawnej, bądź jej ograniczenia, decyduje o możliwości podejmowania czynności prawnych wobec zobowiązanego, a także o ich skuteczności.

Czy zobowiązanym w egzekucji administracyjnej może być osoba małoletnia?

Osoba małoletnia (nieposiadająca zdolności do czynności prawnych), która w wyniku nabycia spadku nie uregulowała powstałych z tego tytułu zobowiązań podatkowych, jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W takiej sytuacji tytuł wykonawczy zostanie wystawiony na jej przedstawiciela ustawowego.

Na tym przykładzie widać, jak ważne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest potwierdzenie zdolności do czynności prawnych zobowiązanego.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie definiuje pojęcia zdolności do czynności prawnych.
Kodeks postępowania administracyjnego (dalej Kpa) natomiast odsyła nas w tym zakresie do przepisów Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.

Czy zobowiązany może działać przez pełnomocnika?

Zobowiązany może działać przez pełnomocnika. W tym zakresie ustawa egzekucyjna również wspomaga się przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego.
Zgodnie z art. 33 Kpa pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych.

W przeciwieństwie do pełnomocnictw ogólnych, w postępowaniu egzekucyjnym w administracji zastosowanie ma pełnomocnictwo szczególne. Pełnomocnictwo musi zostać dołączone do akt sprawy.

Pełnomocnictwo jest ważne nawet bez opłaconej opłaty skarbowej. Z chwilą zawiadomienia o ustanowieniu pełnomocnika organ egzekucyjny zobligowany jest doręczać pełnomocnikowi wszelkie pisma procesowe.

Pozostając przy specyfice postępowania egzekucyjnego należy podkreślić, że o wszczęciu egzekucji w danej sprawie zobowiązany dowiaduje się z chwilą doręczenia mu odpisu tytułu wykonawczego.

Jest to swego rodzaju fikcja, gdyż z reguły pierwszą czynnością organu egzekucyjnego jest zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego. Blokada środków pieniężnych następuje już w dniu zajęcia. Natomiast odpis tytułu wykonawczego, dołączony do zawiadomienia o zajęciu, dotrze do zobowiązanego po kilku dniach.
Informacja o dokonaniu czynności egzekucyjnej zawsze jest kierowana do zobowiązanego.

Dopiero skuteczne zawiadomienie o wszczęciu egzekucji uprawnia zobowiązanego do ustanowienia pełnomocnika w tej konkretnej sprawie.

W tym stanie rzeczy, każdy następny tytuł wykonawczy jest nową sprawą egzekucyjną, która wymaga ustanowienia kolejnego pełnomocnictwa szczególnego.

Czy każdy może zostać pełnomocnikiem w postępowaniu egzekucyjnym?

Teoretycznie pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. W ustawach podatkowych nie ma wyraźnych przepisów zabraniających osobom fizycznym reprezentowania zobowiązanego w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Profesjonalni pełnomocnicy działają na mocy dedykowanych im ustaw.

Przykładowo, doradcy podatkowi legalizują swoje działania poprzez ustawę z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym. Z art. 2 tejże ustawy wynika:
czynności doradztwa podatkowego obejmuje m.in. reprezentowanie podatników w postępowaniu przed organami administracji publicznej. Zawodowe wykonywanie takiej czynności zastrzeżone jest wyłącznie dla podmiotów uprawnionych w rozumieniu ustawy.
Podmiotami uprawnionymi są: doradcy podatkowi, adwokaci, radcowie prawni oraz biegli rewidenci.

Art. 81 ustawy o doradztwie podatkowym ostrzega:

Kto, nie będąc uprawniony, posługuje się tytułem doradcy podatkowego lub zawodowo wykonuje czynności doradztwa podatkowego, o których mowa w art. 2 czynności doradztwa podatkowego ust. 1 pkt 1 i 4, podlega grzywnie do 50.000 zł.

Niezadowolenie doradców podatkowych wynikające z przejmowania ich kompetencji przez osoby do tego nieuprawnione przejawia się m.in. w kierowaniu do organów podatkowych pism przypominających o konieczności traktowania takich przypadków jako przestępstw ściganych z urzędu.

Trudno się dziwić doradcom podatkowym, którzy twierdzą, że są profesjonalnie przygotowani do prowadzenia spraw podatkowych. Z drugiej jednak strony ich usługi, jak każdej zamkniętej grupy zawodowej, nie należą do najtańszych.
Postępowanie egzekucyjne w administracji, w przeciwieństwie do postępowania podatkowego, jest dziedziną niszową. W praktyce zawodowej można spotkać doradców podatkowych próbujących reprezentować zobowiązanego na podstawie pełnomocnictwa ogólnego.

Omawiając instytucję zobowiązanego należy wspomnieć o sytuacji, w której obowiązek objęty tytułem wykonawczym przechodzi na następcę prawnego.

Dzieje się tak w przypadku śmierci zobowiązanego.

Czynności egzekucyjne nie mające bezpośredniego związku z osobą zobowiązanego (np. zajęty rachunek bankowy) pozostają w mocy, natomiast zastosowanie kolejnych środków egzekucyjnych wymaga wystawienia tytułu wykonawczego na następcę prawnego, czyli spadkobiercę.

Pewną nowością w tym względzie jest ustawa z dnia 25 listopada 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Zmienia ona ustawę egzekucyjną poprzez dodanie art. 27d i 28d. Przepisy te regulują powołanie przez osobę fizyczną, prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, zarządcy sukcesyjnego, który po śmierci przedsiębiorcy będzie miał czas na zakończenie spraw firmy, rozliczenie się z kontrahentami oraz doprowadzenia do likwidacji działalności lub też jej przejęcia.

Chcesz wiedzieć więcej o egzekucji administracyjnej?

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Bezpiecznej egzekucji życzy zespół egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Zobowiązanym może być osoba fizyczna lub prawna, która ma zdolność bycia przedmiotem praw i obowiązków.

Zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym może zostać również osoba małoletnia. W takim przypadku tytuł wykonawczy wystawiany jest na jej przedstawiciela ustawowego.

W postępowaniu egzekucyjnym w administracji pełnomocnik zobowiązanego musi posiadać pełnomocnictwo szczególne.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.