Zażalenie

Zażalenie na postanowienie naczelnika urzędu skarbowego jest represyjnym środkiem zaskarżenia. Chroni przed dowolnością działań organów administracyjnych w kwestii stosowania norm prawa materialnego.

Właściwym do rozpatrzenia zażalenia jest organ administracyjny wyższego stopnia.

Zgodnie z art. 17 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzygnięcia następują w formie postanowienia. Na postanowienie, jeżeli ustawa lub Kodeks postępowania administracyjnego (dalej Kpa) tak stanowi, służy zażalenie.

Ustawa egzekucyjna kieruje nas do przepisów Kpa dotyczących zażaleń oraz, poprzez art. 144 Kpa, odwołań.

Przedmiotem zażalenia w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym są wydawane przez organy egzekucyjne postanowienia.

Prawo do skorzystania z tego środka zaskarżenia powiązane jest z wyrażoną w art. 15 Kpa zasadą dwuinstancyjności postępowania.

Każda sprawa administracyjna rozpoznana i rozstrzygnięta decyzją lub postanowieniem organu I instancji podlega, poprzez wniesienie odwołania lub zażalenia, ponownemu rozpoznaniu i rozstrzygnięciu przez organ II instancji. Wniesienie zażalenia przenosi na organ wyższego stopnia kompetencje do ponownego rozstrzygnięcia tylko tych kwestii, które były przedmiotem rozstrzygnięcia w zaskarżonym postanowieniu  - Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 27.07.2016 r. sygn. akt II SA/Gd 31/16

Organ II instancji rozpoznając sprawę nie wydaje nowej decyzji, tylko orzeka w kwestii utrzymania w mocy lub uchylenia decyzji organu I instancji.

Zarówno ustawa egzekucyjna, jak i Kodeks postępowania administracyjnego nie definiują podmiotów uprawnionych do wniesienia zażalenia. W praktyce przyjmuje się, że jest nią strona postępowania.

Zgodnie z orzecznictwem sądowym, uprawniona do wniesienia zażalenia będzie strona posiadająca interes prawny a nie faktyczny:

Zażalenie może złożyć jedynie strona postępowania (...) Powyższe stanowi podmiotową przesłankę dopuszczalności zażalenia, tak więc ustalenie rozważanej kwestii warunkuje zgodne z prawem prowadzenie postępowania zażaleniowego i rozpoznanie merytoryczne sprawy. O tym, czy strona ma interes prawny decyduje to, czy jej żądanie znajduje podstawę w materialnym przepisie prawa publicznego, a w szczególności prawa administracyjnego. Jeżeli akt stosowania danej normy prawnej nie wywiera bezpośredniego wpływu na sferę sytuacji prawnej danego podmiotu, to nie można mówić o interesie prawnym strony, a co za tym idzie o statusie strony w postępowaniu (...) Interes prawny należy odróżnić od interesu faktycznego, jaki może mieć skarżący w uchyleniu określonej decyzji. Interes faktyczny w postępowaniu administracyjnym może mieć bowiem każdy, kto ze względu na swoją rzeczywistą sytuację lub subiektywne przekonanie (np. co do braku zapewnienia bezpieczeństwa) jest zainteresowany rozstrzygnięciem danej sprawy administracyjnej  - Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 08.06.2016 r. sygn. akt II SA/Bd 256/16

Forma wniesionego zażalenia może mieć postać pisemną, telegraficzną, zgłoszoną ustnie do protokołu oraz za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej.

Treść zażalenia, w przeciwieństwie do zarzutów w sprawie egzekucji administracyjnej, nie musi zawierać uzasadnienia. Wystarczy, że strona w zażaleniu wyrazi niezadowolenie z wydanego postanowienia. Minimalnym wymogiem formalnym jest w zasadzie sformułowanie żądania. Jego niesprecyzowanie może być uzupełnione przez skarżącego na ewentualne wezwanie organu nadzoru (art. 64 § 2 Kpa.)

Zażalenie wnosi się do organu właściwego do jego rozpatrzenia, za pośrednictwem organu który wydał postanowienie, w nieprzekraczalnym terminie 7 dni.

Termin do dokonania czynności procesowej, jaką jest wniesienie zażalenia, jest terminem ustawowym i wiąże zarówno stronę, jak i organ. Uchybienie terminu do wniesienia zażalenia powoduje bezskuteczność tego środka i o ile strona nie złoży wniosku o przywrócenie terminu, organ odwoławczy obowiązany jest wydać, na podstawie art. 134 w zw. z art. 144 Kpa., postanowienie o stwierdzeniu uchybienia terminu do wniesienia zażalenia  - Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 22.06.2016 r. sygn. akt II SA/Sz 80/16

Dotychczas omawiana treść przepisów prawa w zakresie stosowania tego środka zaskarżenia odnosiła się do strony inicjującej.

Jakie obowiązki spoczywają na organie egzekucyjnym, do którego wniesiono zażalenie?

Zgodnie z art. 132 § 1 Kpa organ, który wydał zażalone postanowienie może, w trybie tzw. „samokontroli” uwzględnić zażalenie w całości poprzez wydanie nowego postanowienia uchylającego lub zmieniającego zaskarżone zażaleniem postanowienie. Z reguły takie sytuacje rzadko się zdarzają – takie wahania świadczyłyby przecież o "miernych" kompetencjach organów podatkowych niższego szczebla.

W przypadku podtrzymania swojego stanowiska, organ za pośrednictwem którego wniesiono zażalenie, przesyła je do organu nadzoru.

Zgodnie z art. 133 Kpa powinien to zrobić w terminie 7 dni licząc od dnia w którym otrzymał odwołanie.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, organ nadzoru może:

• utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy,

• uchylić zaskarżone postanowienie w całości,

• uchylić zaskarżone postanowienie w części i w tym zakresie orzec co do istoty sprawy, albo uchylając tę decyzję, umorzyć postępowanie pierwszej instancji w całości lub części,

• umorzyć postępowanie odwoławcze.

Powyższe kompetencje sprowadzają się do tzw. rozstrzygnięcia.

Czym jest rozstrzygnięcie definiuje wyrok NSA w Warszawie:

Rozstrzygnięcie jest jednym z najważniejszych, immanentnych składników decyzji (postanowienia) i nie jest możliwe jego zastąpienie uzasadnieniem decyzji. Wynika to z władczego charakteru aktu administracyjnego, który kształtuje prawa i obowiązki strony i musi w związku z tym być jednoznaczny i precyzyjny. Obowiązek taki wynika z podstawowych zasad postępowania administracyjnego, w tym zasady praworządności (art. 6 Kpa.), jak i zasady pogłębiania zaufania do organów państwa (art. 8 Kpa.) - wyrok NSA w Warszawie z dnia 10.01.2017 r. sygn. akt II OSK 910/15

Z przytoczonego wyroku wynika, że organ nadzoru nie może zastępować własnym uzasadnieniem, zaskarżonego uzasadnienia wydanego w postanowieniu źródłowym - wykracza to bowiem poza zakres jego uprawnień.

Jeżeli organ odwoławczy uzna, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa a zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na wyjaśnienie istoty sprawy, uchyli zaskarżone postanowienie w całości. Przekazując sprawę organowi pierwszej instancji do jej ponownego rozpatrzenia powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę ponownie rozpatrując sprawę.

Chcesz wiedzieć więcej o egzekucji administracyjnej?

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Bezpiecznej egzekucji życzy zespół egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Zgodnie z zasadą dwuinstancyjności postępowania, zażalenie rozpatruje organ administracyjny wyższego stopnia.

Rozpatrując zażalenie organ nadzoru rozstrzyga w sprawie. Rozstrzygnięcie ma być jednoznaczne i precyzyjne.

W postępowaniu egzekucyjnym przedmiotem zażalenia są wydawane przez organ egzekucyjny postanowienia.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.