Zakończenie egzekucji, czy zakończenie postępowania egzekucyjnego?

Zakończenie egzekucji zwykle oznacza zakończenie całego postępowania egzekucyjnego.

Z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy realizacja środka egzekucyjnego spowoduje wykonanie obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Zdarza się jednak, że organ egzekucyjny wyegzekwuje dochodzoną należność a w tym samym czasie zobowiązany skorzysta z przysługujących mu środków zaskarżenia.

Mimo wyegzekwowania zaległości (zakończenia egzekucji) postępowanie egzekucyjne będzie trwało do czasu wydania prawomocnego postanowienia w zakresie zgłoszonego środka zaskarżenia.

Zakończenie postępowania egzekucyjnego nie zawsze prowadzi do zaspokojenia wierzyciela. Nie oznacza też likwidacji zadłużenia.

Tak rozumiane zakończenie egzekucji nazywa się umorzeniem postępowania egzekucyjnego. Trafnie to ujął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24.05.2016 r. (II FSK 1138/14):

Instytucja umorzenia postępowania egzekucyjnego ma na celu jego zakończenie z przyczyn natury formalnej, gdy w danej, konkretnej sytuacji zaistniałej w jego toku wykonanie obowiązku przez zobowiązanego jest niemożliwe lub niedopuszczalne. Ostateczne postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego nie oznacza wszakże, że na zobowiązanym przestał ciążyć obowiązek, którego wykonanie było przedmiotem umorzonego postępowania (...) Zatem przyjęcie poglądu, że umorzenie postępowania egzekucyjnego oznacza niemożność jego ponownego wszczęcia – poza przypadkiem wskazanym w art. 61 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) - jest niedopuszczalne również z tego powodu, że de facto pozbawiałoby ono wierzyciela możliwości egzekwowania obowiązków wynikających z ostatecznych decyzji lub postanowień właściwych organów administracji publicznej albo prawomocnych orzeczeń sądowych.

Organ egzekucyjny wydaje postanowienie w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego w związku z zaistnieniem przesłanek wynikających z art. 59 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Z dniem 30 lipca 2020 r. weszły w życie przepisy zawarte w ustawie z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw.  Za ich sprawą zmieniony został również art. 59 ustawy egzekucyjnej.

W nowym brzmieniu, postępowanie egzekucyjne umarza się w całości albo w części w przypadku:

1. niedopuszczalności egzekucji administracyjnej, w tym ze względu na zobowiązanego;

2. niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym;

3. niespełnienia w tytule wykonawczym wymogów określonych w art. 27;

4. śmierci zobowiązanego, gdy obowiązek jest ściśle związany ze zobowiązanym, lub nie jest ściśle związany ze zobowiązanym, a egzekucja jest prowadzona wyłącznie z prawa majątkowego, które wygasło wskutek śmierci zobowiązanego;

5. gdy postępowanie egzekucyjne zawieszone na żądanie wierzyciela nie zostało podjęte przed upływem 12 miesięcy od dnia zgłoszenia tego żądania;

6. gdy z wnioskiem o umorzenie postępowania egzekucyjnego wystąpi wierzyciel;

7. gdy odrębne ustawy tak stanowią.

Zgodnie z art. 59 § 2. u.p.e.a. postępowanie egzekucyjne może być umorzone w przypadku stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnej nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.
Na postanowienie w sprawie umorzenia postępowania przysługuje zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym zażalenie.

O ile nie zdziwi nikogo fakt, że wierzyciel może zgłaszać pretensje z powodu zakończenia postępowania egzekucyjnego, to zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wniesione przez zobowiązanego może zastanawiać.

Bywa tak w przypadkach umorzenia egzekucji prowadzonej wobec spółek osobowych lub spółek prawa handlowego. Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika/członka zarządu dopiero w sytuacji, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Wspólnik/członek zarządu zadłużonej spółki ma więc interes w tym, by nie dopuścić do sytuacji, w której organ egzekucyjny uzna za bezskuteczne prowadzenie egzekucji wobec majątku spółki.

Wierzyciel miałby wtedy podstawy do wydania decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności na wspólników/członków zarządu spółki a w konsekwencji do wszczęcia egzekucji z ich majątku osobistego.

Zwykle w takich przypadkach, spółka otwiera kolejny rachunek bankowy, nie omieszkując poinformować o tym fakcie organ egzekucyjny.

Ujemna strona takiego działania, to przerwanie biegu terminu przedawnienia spowodowane zajęciem rachunku bankowego. 

Kiedy przedawnią się zobowiązania spółki?

Jeżeli już dojdzie do przeniesienia odpowiedzialności na wspólników spółki, to mimo zajęcia ich majątku prywatnego, zobowiązanie się przedawni z chwilą przedawnienia na podmiocie głównym. 

Podsumowując:

Zakończenie egzekucji nie zawsze będzie równoznaczne z zakończeniem postępowania egzekucyjnego. W przypadku zaskarżenia egzekucji postępowanie egzekucyjne będzie trwało do czasu wydania prawomocnego postanowienia w przedmiocie zgłoszonego zaskarżenia.

Zakończenie postępowania egzekucyjnego nie musi oznaczać zakończenia egzekucji. W sytuacji umorzenia postępowania z uwagi na bezskuteczność egzekucji wierzyciel może wznowić egzekucję gdy tylko uda mu się ustalić nowy majątek zobowiązanego.

Nie wyczerpaliśmy tematu? Potrzebujesz więcej informacji? 

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Bezpiecznej egzekucji życzy zespół egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Mimo zakończenia egzekucji, postępowanie egzekucyjne może trwać nadal. Nielogiczne, ale prawdziwe.

Wierzyciel po otrzymaniu postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego samodzielnie poszukuje majątku zobowiązanego.

Zakończone postępowanie egzekucyjne może zostać ponownie wszczęte.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.