Zabezpieczenie zobowiązań podatkowych na wniosek strony.

Pytanie czytelnika

Czy W nawiązaniu do art 33d § 2 (zabezpieczenie zobowiązań podatkowych na wniosek strony) koresponduje art. 70 § 7 p 5 zgodnie z którym bieg terminu przedawnienia po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji?
Z art. 33 d § 4 wynika, że zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji uchyla się. Zatem termin przedawnienia biegnie dalej.
Czy powyższe zdarzenie (w hipotetycznej sytuacji) oznaczałoby jeden dzień zawieszenia?

Analizując przypadek poruszamy się w obrębie ustawy Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 239a decyzja nieostateczna, nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie podlega wykonaniu, chyba że decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Zgodnie z art. 239b decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że:

• wobec strony toczy się postępowanie egzekucyjne w zakresie innych należności pieniężnych lub strona nie posiada majątku o wartości odpowiadającej wysokości zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, na którym można ustanowić hipotekę przymusową lub zastaw skarbowy, które korzystałyby z pierwszeństwa zaspokojenia,
• strona dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku znacznej wartości,
• okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące.

Przepisy dotyczące rygoru natychmiastowej wykonalności stosuje się, jeżeli organ podatkowy uprawdopodobni, że zobowiązanie wynikające z decyzji nie zostanie wykonane.

Organy podatkowe lubią w końcówce roku nadawać rygor swoim decyzjom. Powodem jest przedawniające się z końcem roku zobowiązanie podatkowe. Zdarza się, że uzasadnienie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności budowane jest na wątłych przesłankach. Oczywiście takie decyzje zaskarżamy.

O postępowaniu podatkowym piszemy...

Inną sytuację mamy, kiedy to organ podatkowy dopiero zaczął pracę nad swoją decyzją, a przedawnienie niedookreślonego zobowiązania podatkowego zbliża się nieuchronnie.

W tym przypadku organ podatkowy wykorzystuje art. 33 zgodnie z którym może zabezpieczyć wykonanie zobowiązań podatkowych jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję.
W takich przypadkach również możemy się spodziewać słabych uzasadnień.

Warto zapamiętać, że decyzja o zabezpieczeniu ma rygor natychmiastowej wykonalności z mocy prawa, chyba że przyjęto zabezpieczenie, o którym mowa w art. 33d § 2

Jak słusznie zauważył nasz klient, uruchomienie biegu terminu przedawnienia w sytuacji zbliżającego się przedawnienia jest korzystne dla podatnika. Organ podatkowy miał przecież dość czasu (5 lat) by przeprowadzić pełne postępowanie podatkowe i wydać prawomocną decyzję bez potrzeby korzystania z mechanizmów służących zapobieganiu przestępstwom skarbowym.

Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

Art. 70 § 4 Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.

Art. 70 § 6 pkt 4 Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem: doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2, lub doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

Art. 70 § 7 pkt 4 Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu;

Art. 70 § 7 pkt 5 Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

Zabezpieczenie wykonania decyzji

Art. 33a § 1 Decyzja o zabezpieczeniu wygasa:

1. po upływie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego;
2. z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
3. z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zwrotu podatku.

Art. 33d § 1 Zabezpieczenie wykonania decyzji nakładającej obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub wykonanie decyzji o zabezpieczeniu, o którym mowa w art. 33, następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji albo w formie określonej w § 2.

Art. 33 d § 2 Zabezpieczenie wykonania decyzji następuje przez przyjęcie przez organ podatkowy, na wniosek strony, zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z tej decyzji wraz z odsetkami za zwłokę, w formie (...)

Art. 33 d § 4 Jeżeli wniosek o zabezpieczenie w formie określonej w § 2 złożono po ustanowieniu zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zakres zabezpieczenia ustanowionego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji uchyla się lub zmienia, w zakresie przyjętego zabezpieczenia.

Orzecznictwo w badanym zakresie wpływu zabezpieczenia na wniosek strony na bieg terminu przedawnienia jest dość skąpe, przy tym niepomyślne dla podatnika.

Wyrok NSA z 6 lipca 2021 nr I FSK 234/20

Uwzględniając charakter instytucji zawieszenia biegu terminu przedawniania zaznaczono powyżej, że okres zawieszenia wyznaczają dwa zdarzenia: powodujące zawieszenie biegu terminu przedawnienia oraz właściwe dla tego zdarzenie inicjujące dalszy bieg terminu przedawnienia od dnia następującego po dniu zaistnienia owego (tego drugiego) zdarzenia.
Jak wynika z art. 70 § 6 pkt 4 OrdPU in principio, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu, z dniem doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2 OrdPU.
Rozważając właściwy dla tego przypadku (tzw. przyjęcia dobrowolnego zabezpieczenia) moment dalszego biegu przedawnienia, mieć należy na uwadze, że przyjęcie tego rodzaju zabezpieczenia (w drodze stosownego postanowienia) zasadniczo wyklucza możliwość prowadzenia postępowania zabezpieczającego na podstawie przepisów EgzAdmU. Z przepisu art. 33d § 3 OrdPU wynika, że w razie złożenia wniosku o zabezpieczenie, w formie określonej w § 2 zabezpieczenie w trybie przepisów o postępowania egzekucyjnym w administracji, w zakresie objętym tym wnioskiem, może nastąpić po wydaniu postanowienia o odmowie wydania postanowienia. Natomiast jeżeli wniosek o zabezpieczenie w formie określonej w § 2 art. 33d OrdPU złożono po ustanowieniu zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zakres zabezpieczenia ustanowionego w trybie przepisów o postępowaniu w administracji uchyla się lub zmienia, w zakresie przyjętego zabezpieczenia (art. 33d § 4 OrdPU).
W świetle tego nie można uznać ażeby w przypadku przyjęcia zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2 OrdPU – właściwym (odpowiadającym) momentem powodującym dalszy bieg przedawnienia, było zakończenie postępowanie zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, które – co do zasady – nie może się toczyć równolegle do zabezpieczenia dobrowolnego.
W takim przypadku dalszy bieg terminu przedawnienia wyznacza wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu, której wykonanie stanowi (jedną z form wykonania) zabezpieczenie dobrowolne (por. art. 33d § 1 OrdPU).
Zatem wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu, o czym mowa w art. 70 § 7 pkt 4 OrdPU powoduje dalszy bieg terminu przedawnienia (rozpoczęcie biegu) w przypadku zawieszenia biegu przedawnienia na skutek doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2 OrdPU, nie zaś w sytuacji, gdy zawieszenie biegu terminu przedawnienia następuje w związku z doręczeniem zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Wyrok NSA z 26 czerwca 2018 r nr I FSK 354/18

Wpłata depozytu nie stanowi przesłanki do uchylenia decyzji organu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia, a powoduje, że rozstrzygnięcie to nie korzysta ex lege z rygoru natychmiastowej wykonalności (art. 239c Ordynacji podatkowej).
Nie można pomijać kwestii sekwencyjności (etapów) procedowania w przedmiocie zabezpieczenia zobowiązania, która wszak wynika klarownie z przepisów Ordynacji podatkowej.
Uznanie kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego powoduje bowiem z jednej strony, że decyzja o zabezpieczeniu nie podlega wykonaniu (ww. art. 239c Ordynacji podatkowej), a z drugiej – stosownie do fazy postępowania – wstrzymuje bądź uchyla/zmienia czynności zmierzające do przymusowego zabezpieczenia należności, tj. w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 33d § 3-4 Ordynacji podatkowej).
Czym innym jest jednak ocena przesłanki wydania decyzji o zabezpieczeniu ("uzasadnionej obawy", że zobowiązanie nie zostanie wykonane), a czym innym następcza realizacja tej decyzji w jednym z trybów wskazanych w art. 33d Ordynacji podatkowej ("wykonanie decyzji o zabezpieczeniu" – § 1). Wykonanie zabezpieczenia na wniosek strony ma ten skutek, że co do zasady wyklucza zabezpieczenie przymusowe (vide art. 33d § 1 in fine Ordynacji podatkowej, gdzie jest mowa o tym, że zabezpieczenie "następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji albo w formie określonej w § 2"). Regulacja art. 33d § 2 Ordynacji podatkowej służy umożliwieniu podatnikowi dogodnego sposobu wykonania zabezpieczenia, tj. mniej dolegliwego, aniżeli przymusowe, dokonywane na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie zaś (instrumentalnemu) podważaniu podstaw wydania decyzji zabezpieczającej.

Omawiane przypadki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zostały wprowadzone do przepisów Ordynacji podatkowej z dniem 1 stycznia 2009 r. na podstawie ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa (tzw. ustawy zmieniającej).
W uzasadnieniu do projektu ustawy zmieniającej, w zakresie dodania do art. 70 Op przepisów dotyczących zawieszenia biegu terminu przedawnienia w przypadku zabezpieczenia zobowiązania podatkowego zaznaczono, że

zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego na czas trwania zabezpieczenia dobrowolnego lub zabezpieczenia dokonanego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w związku z wydaną decyzją o zabezpieczeniu, umożliwi przyjęcie przez organ podatkowy zabezpieczenia w formie przewidzianej w art. 33d Ordynacji podatkowej, w sytuacji gdy podatnik wystąpi z takim wnioskiem na krótko przed upływem biegu terminu przedawnienia. Przepis ten jednocześnie zabezpiecza interesy fiskalne, gdy zostanie dokonane zabezpieczenie "przedwymiarowe", a następnie po wygaśnięciu decyzji o zabezpieczeniu nie wystąpią przesłanki do nadania decyzji wymiarowej nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności.
Wynika z tego że zamiarem projektodawcy było związanie trybów zabezpieczenia zobowiązania podatkowego z zawieszeniem biegu terminu przedawnienia oraz wyznaczenie okresów zawieszenia odpowiadających trwaniu zabezpieczenia dokonanego w odpowiednim trybie.

Jak możemy pomóc w Twojej egzekucji?

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Przepisy dotyczące rygoru natychmiastowej wykonalności stosuje się, jeżeli organ podatkowy uprawdopodobni, że zobowiązanie wynikające z decyzji nie zostanie wykonane

Decyzja nieostateczna, nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie podlega wykonaniu, chyba że decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności

Decyzja o zabezpieczeniu ma rygor natychmiastowej wykonalności z mocy prawa, chyba że przyjęto zabezpieczenie, o którym mowa w art. 33d § 2

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.