Z cyklu Ocena Wierzycieli: Naczelnik Urzędu Skarbowego

Naczelnik Urzędu Skarbowego bywa wierzycielem i organem egzekucyjnym jednocześnie.

W roli wierzyciela występuje m.in. w odniesieniu do:

• podatków dochodowych,
• podatku od towarów i usług,
• karty podatkowej,
• opłaty skarbowej,
• należności celnych,
• grzywien i mandatów,
• przepadku korzyści majątkowej na rzecz Skarbu Państwa.

W niektórych przypadkach (karta podatkowa, opłata skarbowa) końcowym beneficjentem jest Wójt, Burmistrz lub Prezydent Miasta. Decyzje dotyczące tych zaległości leżą w ich kompetencji. Naczelnicy urzędów pełnią jedynie rolę techniczną – wystawiają tytuły wykonawcze i prowadzą egzekucję tych należności.

Większość zobowiązań regulowana jest ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. 

Mandaty, grzywny oraz przepadki korzyści majątkowej na rzecz Skarbu Państwa regulują przepisy prawa karnego.

Powołane w tytułach wykonawczych ustawy odpowiadają wadze wykroczenia czy też przestępstwa skarbowego:

• ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny;

• ustawa z dnia 20 maja 1971 r Kodeks wykroczeń, regulująca zasady powstawania odpowiedzialności za wykroczenia, tj. zdarzenia mniejszej wagi niż te, regulowane kodeksem karnym;

• ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy, regulująca zasady powstawania odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe;

• ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy, której zakresem obowiązywania jest wykonywanie orzeczeń w postępowaniu karnym, w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe i w postępowaniu w sprawach o wykroczenia oraz kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności.

Szerzej o znaczeniu przepisów na mocy których wystawiane są tytuły wykonawcze pisaliśmy w artykule Krótki przegląd aktów normatywnych

Naczelnik urzędu skarbowego jest wierzycielem większości zobowiązań podatkowych osób zamieszkujących na jego terenie.

Są jednak wyjątki:

• Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie jest wierzycielem obowiązków wynikających z należności celnych, podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych, podatku akcyzowego, podatku od wydobycia niektórych kopalin, podatku od gier oraz opłaty paliwowej;

• Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu jest wierzycielem w zakresie grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego. Z chwilą przejęcia przez ten urząd zadań związanych z poborem tych należności, w zakresie przedawnień, sytuacja trochę się skomplikowała. Sama grzywna, regulowana kodeksem wykroczeń, przedawni się po 3 latach. Natomiast upomnienie wzywające do zapłaty oraz koszty egzekucyjne będą dochodzone na zasadzie przepisów Ordynacji podatkowej, czyli przez 5 lat. Centralizacja mandatów spowodowała duże opóźnienia w wystawianiu tytułów wykonawczych.

Wymienieni powyżej naczelnicy urzędów pełnią rolę wierzycieli. Nie oznacza to, że będą również prowadzić egzekucję. Tym zajmą się właściwi miejscowo naczelnicy po otrzymaniu tytułu wykonawczego.

W naszej Poradni Egzekucyjnej często spotykamy się z tematyką przedawnień należności mandatowych.

Zwykle sytuacja przedstawia się następująco:

Pan Egzekutywny otrzymał mandat karny kredytowany 1.05.2020 r. Wysokość mandatu 100,00 zł. Nie zapłaci w terminie 7 dni, gdyż o tym nieprzyjemnym dla niego zdarzeniu szybko zapomni. Rok później otrzyma z Urzędu Skarbowego w Opolu wezwanie do zapłaty. Kwota mandatu zwiększy się o koszty upomnienia. Pan Egzekutywny ponownie o sprawie zapomni. Okaże się jednak, że nie wszyscy mają tak krótką pamięć.
W styczniu 2023r. otrzyma kopię tytułu wykonawczego wraz z zawiadomieniem o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego.

Zainteresowanych kosztami egzekucyjnymi odsyłamy do artykuł poświęconego tej tematyce.

Więcej o zmianach: Ważne zmiany w naliczaniu kosztów egzekucyjnych

W naszym przypadku, koszty egzekucyjne przekroczą 100 zł. czyli będą wyższe od samego mandatu.
Załóżmy, że saldo rachunku bankowego Pana Egzekutywnego wynosi 0,00 zł. Gdybyśmy mieli do czynienia z podatkiem, nastąpiłoby przerwanie biegu terminu przedawnienia wskutek zastosowania środka egzekucyjnego (mimo braku pieniędzy na rachunku). Mandaty nie są regulowane ustawą Ordynacja podatkowa i nie stosuje się do nich przepisów tej ustawy. Mandat, niezależnie od dokonanego zajęcia rachunku bankowego, przedawni się z dniem 30.04.2023r. 

Co się stanie, jeżeli 01.05.2023r. bank zrealizuje zajęcie i przekaże na rachunek urzędu egzekwowaną należność?

Urząd Skarbowy powinien zwrócić Panu Egzekutywnemu 100,00 zł. gdyż mandat się przedawni.
Koszty upomnienia i koszty egzekucyjne (podlegają regulacjom Ordynacji podatkowej) nie zdążą się przedawnić - zostaną zarachowane na poczet prowadzonej egzekucji.

Co się stanie gdy Pan Egzekutywny, po otrzymaniu upomnienia, postanowi przyznać sobie raty i zacznie wpłacać po 5,00 zł miesięcznie?

Wierzyciel nie przyjmie takiej deklaracji za dobrą monetę. Wystawi tytuł wykonawczy na ostatnią, znaną mu, kwotę zaległości, którą organ egzekucyjny wyegzekwuje. Jeżeli w tym czasie Pan Egzekutywny dobrowolnie wpłaci "swoją ratę" narobi sporo zamieszania i trochę czasu upłynie nim odzyska nadpłacone pieniądze.

Koszty upomnienia, koszty egzekucyjne i co jeszcze?

Prowizja banku. Może być wysoka. 

Polecamy artykuł Kosztowne obowiązki dłużnika zajętej wierzytelności? Nie dla banków

Chcesz wiedzieć więcej o egzekucji administracyjnej?

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Bezpiecznej egzekucji życzy zespół egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Od 1 stycznia 2016 r. obowiązki wierzyciela w sprawie mandatów karnych przejął Pierwszy Urząd Skarbowy w Opolu. Zmiany reorganizacyjne spowodowały, że większość mandatów zdążyła się przedawnić, nim trafiła do właściwych miejscowo organów egzekucyjnych. 

Szacuje się, że około 80% tytułów wykonawczych, jakie trafiają do komórek egzekucyjnych urzędów skarbowych to mandaty karne. Czas, jaki trzeba im poświęcić, by doprowadzić do wszczęcia egzekucji powoduje, że "poważne" zaległości nie są szczególnie starannie egzekwowane.

Naczelnik Urzędu Skarbowego może występować w dwóch rolach jednocześnie: wierzyciela oraz organu egzekucyjnego.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.