Sposoby na zwolnienie rachunku bankowego spod egzekucji 

Zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych jest najczęściej stosowanym środkiem egzekucyjnym. 

Czy istnieją sposoby na zwolnienie rachunku bankowego spod egzekucji?

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) w pewnym stopniu chroni również zobowiązanego. Szerzej pisaliśmy o tym w artykule: 

Ochrona zobowiązanego w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Dziś chcemy zwrócić uwagę na dwie różne podstawy prawne, które mogą prowadzić do częściowego zwolnienia środków pieniężnych z zajętego rachunku bankowego. Art. 13. § 1 u.p.e.a. oraz Art. 81. § 4 u.p.e.a. 
Różnice omówimy na podstawie analizy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Powołane artykuły ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Art. 1a. pkt 21

Ilekroć w ustawie jest mowa o: zwolnieniu spod egzekucji – rozumie się przez to niepodejmowanie lub odstąpienie od egzekucji z całości lub części składników majątkowych zobowiązanego.

Art. 13. § 1 

Organ egzekucyjny, na wniosek zobowiązanego i ze względu na jego ważny interes, może zwolnić, na czas oznaczony lub nieoznaczony, z egzekucji w całości lub części określone składniki majątkowe zobowiązanego.

Art. 58 § 2 

Organ egzekucyjny może jednak uchylić dokonane czynności egzekucyjne, jeżeli to jest uzasadnione ważnym interesem zobowiązanego, interes wierzyciela nie stoi temu na przeszkodzie, a osoby trzecie na skutek tych czynności nie nabyły praw. Uchylenie dokonanych czynności nie powoduje umorzenia należnych za nie kosztów egzekucyjnych.

Art. 81. § 4 

Wynikający z zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego zakaz wypłat z tego rachunku bez zgody organu egzekucyjnego nie dotyczy wypłat na bieżące wynagrodzenia za pracę oraz na zasądzone alimenty i renty o charakterze alimentacyjnym zasądzone tytułem odszkodowania. Wypłata na wynagrodzenia za pracę może nastąpić po złożeniu bankowi odpisu listy płac lub innego wiarygodnego dowodu, a wypłata alimentów lub renty o charakterze alimentacyjnym  - tytułu stwierdzającego obowiązek zobowiązanego do płacenia alimentów lub renty. Bank dokonuje wypłat alimentów lub renty do rąk osoby uprawnionej do tych świadczeń.

Analiza wyroku NSA

Zobowiązana prowadząca działalność gospodarczą nie uregulowała zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W związku z powyższym wierzyciel wystawił na zobowiązaną tytuły wykonawcze i skierował je do egzekucji administracyjnej.

Organ egzekucyjny zajął wierzytelności z rachunku bankowego.

W reakcji na zajęcie, do organu egzekucyjnego wpłynęło pismo, w którym zobowiązana wniosła o wyłączenie z egzekucji kwot wskazanych w listach płac. Wskazała, że te środki pieniężne to kwoty niezbędne na wypłacenie wynagrodzeń, zatem nie mogą stanowić one przedmiotu zajęcia.

Organ egzekucyjny wezwał zobowiązaną do uzupełnienia wniosku poprzez złożenie dokumentów bankowych potwierdzających fakt przekazania na zajęty rachunek bankowy środków na wynagrodzenia oraz oświadczenia o stanie majątkowym.
Wezwanie, mimo prawidłowego doręczenia pozostało bez odpowiedzi.

Konsekwencją powyższego, była odmowa zwolnienia spod egzekucji zajętych środków.

Zobowiązana złożyła zażalenie na postanowienie organu egzekucyjnego do organu nadzoru.

Dyrektor Izby Skarbowej, cytując treść art. 1a pkt 21, art. 13 § 1 oraz art. 81 § 4 u.p.e.a., wyjaśnił, że żądając zwolnienia z egzekucji środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych zobowiązana nie wskazała żadnego alternatywnego, skutecznego sposobu uregulowania przedmiotowych zaległości. Tymczasem istniejące zaległości powstały na skutek nieregulowania należności wynikających z prowadzonej działalności gospodarczej, są zatem skutkiem niewywiązywania się przez zobowiązaną, z nałożonego na nią, jako pracodawcę, ustawowego obowiązku opłacania składek.

Organ odwoławczy podkreślił, że podatnik pomimo wezwania przez organ egzekucyjny do uzupełnienia złożonego wniosku, nie uzupełnił wskazanych braków.

Zobowiązana nie zgadzając się z uzasadnieniem organu nadzoru zaskarżyła powyższe postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie.

WSA, oddalając skargę skarżącej, odnosząc się do podniesionych w skardze zarzutów, a w szczególności naruszenia przepisu art. 13 § 1 u.p.e.a. stwierdził, iż:

Skarżąca nie wykazała należycie ważnego interesu przemawiającego za zwolnieniem z egzekucji zajętych rachunków bankowych, a także jak słusznie wskazał organ odwoławczy, nie wskazała sposobu uregulowania wierzytelności w przypadku zwolnienia z egzekucji zajętych składników majątkowych.

Skargą kasacyjną zobowiązana zaskarżyła wyrok WSA w całości.

Naczelny Sąd Administracyjny skargę kasacyjną oddalił.

W uzasadnieniu wskazał, że sąd pierwszej instancji wyjaśnił, odnosząc się do zarzutu nieuwzględnienia ważnego interesu zobowiązanego, co miałoby się wiązać z wadliwym zastosowaniem art. 58 § 2 u.p.e.a., że uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych może być dokonane jedynie jeżeli jest to uzasadnione ważnym interesem zobowiązanego, ale jednocześnie interes wierzyciela nie stoi temu na przeszkodzie.

Ważny interes zobowiązanego postrzegany być musi jako nadzwyczajne okoliczności, a nie normalne następstwo prowadzenia działalności gospodarczej przez podmiot gospodarczy zgodnie z zakresem tej działalności.

Skarżąca nie wykazała żadnych nadzwyczajnych okoliczności, które by uzasadniały uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych. Wręcz przeciwnie, jej postępowanie może nasuwać podejrzenia o próbie uchylenia się spod egzekucji. Sąd zaznaczył, że wezwanie do uzupełnienia wniosku o zwolnienie z egzekucji pozostało bez odpowiedzi. Niedopełnienie powyższego zobowiązania jest w ocenie sądu pierwszej instancji oczywiste, wobec czego sąd uznał, że działanie organu odwoławczego było zgodne z dyspozycją ww. przepisu i wydane postanowienie uwzględnia interes wierzyciela, natomiast zarzuty skarżącej w tym zakresie mają jedynie charakter polemiki nie popartej argumentacją mogącą podważyć ustalenia organu egzekucyjnego.

Warto zapamiętać

• Z żądaniem zwolnienia z zajętego rachunku bankowego części środków pieniężnych, które chcemy przeznaczyć na bieżące i przyszłe wynagrodzenia dla pracowników, zwracajmy się bezpośrednio do banku. Podstawa prawna: art. 81 § 4 u.p.e.a.

• Składając do organu egzekucyjnego wniosek o zwolnienie zajętego rachunku musimy go dobrze uzasadnić i przygotować się na wezwanie ze strony urzędu. Podstawa prawna: art. 13 § 1 u.p.e.a.

• Ważnym interesem zobowiązanego będzie wskazanie, że całkowite zajęcie rachunku spowoduje utratę płynności firmy a co za tym idzie zwolnienie zatrudnionych osób, powiększenie zadłużenia oraz potencjalne koszty zapewnienia opieki socjalnej właścicielom upadłej firmy.

Tezy z wyroków podobnych

I SA/Bd 210/19, Wypłata wynagrodzenia z zajętego rachunku bankowego. - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy

Wypłaty na bieżące wynagrodzenia za pracę mogą być dokonane przez bank na żądanie zobowiązanego, po złożeniu bankowi odpisu listy płac lub innego wiarygodnego dowodu, ponieważ w zakreślonej sytuacji zobowiązanemu, jako posiadaczowi rachunku bankowego, zostaje niejako przywrócona możność dysponowania rachunkiem bankowym w podanym zakresie. Innymi słowy, wypłaty środków pieniężnych z zajętego w toku egzekucji rachunku bankowego zobowiązanego, banki dokonują na podstawie samego przepisu, bez udziału organu egzekucyjnego, a dłużnicy zajętych wierzytelności (banki) ponoszą odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie nałożonego na nich przez ustawodawcę obowiązku. Zastosowanie tego mechanizmu nie jest możliwe w sytuacji gdy zabezpieczone środki pieniężne zostały przekazane na rachunek depozytowy organu egzekucyjnego. W takim wypadku, skarżący nie jest dysponentem rachunku bankowego, na którym zdeponowano zabezpieczone środki pieniężne, a bank prowadzący rachunek depozytowy, nie jest swego rodzaju "dłużnikiem zajętej wierzytelności".
 

I SA/Ol 471/19, Wypłata wynagrodzeń z zajętego rachunku bankowego. - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie

Wypłaty dokonywane przez bank w sytuacji skutecznego zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego mogą dotyczyć tylko bieżących, a nie zaległych lub przyszłych wynagrodzeń za pracę osób zatrudnionych u zobowiązanego.

Potrzebujesz więcej informacji w zakresie egzekucji administracyjnej?

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Bezpiecznej egzekucji życzy zespół egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Mimo informacji z banku o blokadzie rachunku, formalnie egzekucja nie została jeszcze wszczęta. Urząd skarbowy musi doręczyć nam odpis tytułu wykonawczego.

Z żądaniem zwolnienia z zajętego rachunku bankowego środków pieniężnych, które chcemy przeznaczyć na wynagrodzenia dla pracowników, zwracajmy się bezpośrednio do banku.

Banki zautomatyzowały proces zajęcia rachunku. Pracownik organu egzekucyjnego wybiera bank, zajmuje i po kilku minutach otrzymujemy informację o blokadzie rachunku.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.