Skutki doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego

Czy doręczenie zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego powoduje wszczęcie egzekucji?

Nie w każdym przypadku.

Czy jest możliwe, że nie zostaniemy powiadomieni o prowadzonej wobec nas egzekucji?

Bywają takie przypadki.

Jak wynika z art. 26 § 5 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.)

 Wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą:

1. doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
2. doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
3. podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny, jeżeli to podpisanie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego;
4. wpisu w księdze wieczystej o wszczęciu egzekucji z nieruchomości lub złożenia wniosku o wpis o wszczęciu egzekucji z nieruchomości do zbioru dokumentów, jeżeli ten wpis lub to złożenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. 

Zwykle o zajęciu wierzytelności wcześniej dowiaduje się dłużnik zajętej wierzytelności (bank, pracodawca, zakład emerytalno-rentowy) niż zobowiązany, który wraz z zawiadomieniem o zajęciu otrzymuje odpis tytułu wykonawczego.

Dzieje się tak dlatego, że większość zajęć wierzytelności kierowana jest do banków. Takie zajęcia wysyłane są elektronicznie za pośrednictwem systemu OGNIVO, który pośredniczy w komunikacji organów egzekucyjnych z bankami.

Co do zasady, zawiadomienie o zajęciu bank otrzyma tego samego dnia. Zobowiązany zaś, może spodziewać się listu z urzędu dopiero po kilku dniach. 

Wróćmy jednak do odpisu tytułu wykonawczego

Pracownik organu egzekucyjnego może doręczyć go nam osobiście w siedzibie urzędu, lub jakimkolwiek innym miejscu, w którym nas zastanie. Zwykle jednak odpis tytułu wykonawczego wysyłany jest pocztą.

Doręczenia pism urzędowych odbywają się na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego

W razie niemożności doręczenia pisma adresatowi pismo doręcza się dorosłemu domownikowi, sąsiadowi, dozorcy domu, jeżeli osoby te zobowiązały się oddać pismo adresatowi. W przypadku niemożności doręczenia pisma przez operatora pocztowego we wskazany sposób pismo przechowuje się przez okres czternastu dni w placówce pocztowej. Nieodebrane w tym czasie pismo uważa się za doręczone.

Jest to tzw. fikcja prawna doręczenia, która oznacza, że sam upływ ww. terminu powoduje uznanie przesyłki za skutecznie doręczoną.

O tym, że prawidłowe doręczenie odpisu tytułu wykonawczego rzutuje na zasadność prowadzenia dalszej egzekucji świadczy ogólnie przyjęte orzecznictwo sądowe:

W kontrolowanym postępowaniu okoliczność istotną dla sprawy stanowił fakt niedoręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego, co zostało zresztą wprost stwierdzone przez Dyrektora Izby Skarbowej w postanowieniu z dnia 29 stycznia 2010 r. Doręczenie zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego ma istotne znaczenie proceduralne, ponieważ zgodnie z art. 26 § 5 pkt 1 u.p.e.a. dopiero z chwilą skutecznego dokonania powyższej czynności procesowej dochodzi do wszczęcia egzekucji administracyjnej (…) rozpoznając wniosek skarżącego w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego (ówcześnie Dyrektor Izby Skarbowej – przyp. aut.) powinien on przede wszystkim rozważyć skutki wskazanego zdarzenia w odniesieniu do dopuszczalności samej egzekucji - Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26.06.2012 r. sygn. akt II FSK 2545/10.

Pozostając przy badaniu prawidłowości doręczenia należy również omówić miejsce doręczenia, czyli  adres.

Nie jest on istotny w przypadku, gdy odpis tytułu wykonawczego odbiera zobowiązany z rąk pracownika organu egzekucyjnego. Miejscem odbioru może być choćby budynek urzędu skarbowego. Z reguły jednak odpis tytułu wykonawczego, wysyłany jest za pośrednictwem operatora pocztowego na adres wskazany w tytule wykonawczym.

Zgodność adresu w tytule wykonawczym z adresem rejestracyjnym zobowiązanego badana jest na etapie wpływu sprawy do organu egzekucyjnego.

Tak więc nie może to być adres korespondencyjny ustanowiony przez podatnika (brany pod uwagę przez wierzyciela na etapie wysyłania upomnienia) tylko, zgodnie z art. 22 § 2 u.p.e.a, miejsce jego zamieszkania. 

Cytując wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 20.11.2014 r. (sygn. akt I SA/Wr 666/14):

Należy wskazać, że adres korespondencyjny nie spełnia wymogów adresu zamieszkania, stosownie do art. 42 § 1 Kpa, który stanowi, że pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. (…) Skierowanie tytułów wykonawczych na adres do korespondencji było jednak wykluczone, gdyż doręczenie odpisów tytułów wykonawczych to pierwsza czynność w sprawie, która wszczyna postępowanie. Dopiero od wszczęcia egzekucji możliwe jest zgłoszenie przez stronę postępowania adresu innego niż adres zamieszkania.

Z dniem 30 lipca 2020 r. weszły w życie przepisy zawarte w ustawie z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw.

Zgodnie z dodanym ustawą zmieniającą art. 22 § 3b u.p.e.a.

W przypadku zmiany właściwości miejscowej organu egzekucyjnego czynności podjęte przez organ egzekucyjny przed uzyskaniem informacji o tej zmianie są skuteczne.

Zgodnie natomiast z art. 36 § 3 u.p.e.a.

W przypadku niewykonania w całości obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej zobowiązany ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić o zmianie adresu miejsca zamieszkania lub siedziby:

1. wierzyciela – po doręczeniu upomnienia;

2. organ egzekucyjny – po doręczeniu odpisu tytułu wykonawczego.

I dalej:

W razie niewykonania obowiązku zawiadomienia doręczenie pisma wierzyciela lub organu egzekucyjnego pod dotychczasowym adresem jest skuteczne.

Co ustawodawca chce osiągnąć poprzez zmianę przepisów regulujących procedurę doręczenia odpisu tytułu wykonawczego?

Chce rozwiązać problem "wędrujących podatników", których częste zmiany miejsca zamieszkania uniemożliwiały prawidłowe wszczęcie egzekucji, jak również prowadzenie wszczętych postępowań przez właściwy miejscowo organ egzekucyjny.

O innych zmianach dotyczących postępowania egzekucyjnego dowiesz się z artykułu:

Przegląd zmian w ustawie egzekucyjnej Część I 

Nie wyczerpaliśmy tematu? Potrzebujesz więcej informacji? 

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Bezpiecznej egzekucji życzy zespół egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Większość banków zautomatyzowało proces zajęcia rachunku. Po kilku minutach od zajęcia bank blokuje rachunek zobowiązanego.

Upomnienie wzywające do zapłaty możemy otrzymać na zgłoszony adres korespondencyjny. Odpis tytułu wykonawczego już niekoniecznie.

Mimo informacji z banku o blokadzie rachunku, formalnie egzekucja nie została jeszcze wszczęta. Urząd skarbowy musi doręczyć nam odpis tytułu wykonawczego.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.