Skarga w egzekucji administracyjnej

Kiedy i na co możemy składać skargę w egzekucji administracyjnej? 

Zobowiązanemu przysługują trzy podstawowe skargi:

Skarga na czynność organu egzekucyjnego

Skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego

Skarga na przewlekłość postępowania administracyjnego

Skargi w egzekucji administracyjnej składamy w oparciu o ustawę o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) oraz ustawę Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej p.p.s.a.). Treść tych przepisów była zmieniana:

• ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej - zmieniono organ właściwy do rozpatrzenia skargi z organu nadzoru na organ egzekucyjny pierwszej instancji;

• ustawą z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (obowiązującą od 30 lipca 2020 r.) - zrezygnowano z możliwości wniesienia skargi na czynności egzekucyjne egzekutora, obecnie skarżyć można organ egzekucyjny, jako całość.

Skarga na czynność egzekucyjną organu egzekucyjnego

Zgodnie z art. 54 § 1  u.p.e.a. zobowiązanemu przysługuje skarga na czynność egzekucyjną organu egzekucyjnego. Co prawda ustawodawca wskazuje tylko zobowiązanego, jako podmiot uprawniony do złożenia skargi, jednak za sprawą zmian wprowadzonych ustawą z 11 września 2019 r., skargę na czynność organu egzekucyjnego może złożyć również:

• małżonek zobowiązanego (sprzeciw)
• dłużnik rzeczowy (sprzeciw)
• nabywca rzeczy, jeżeli nabył rzecz po zajęciu.
   

Podstawą skargi jest:

• dokonanie czynności egzekucyjnej z naruszeniem ustawy,

• zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego w ramach którego dokonano czynności egzekucyjnej.

Koniecznymi elementami skargi są:

• określenie zaskarżonej czynności egzekucyjnej,

• zakres żądania,

• uzasadnienie żądania.

Od 30 lipca 2020 r. skróceniu uległ termin wniesienia skargi - z 14 do 7 dni, liczony od dnia otrzymania odpisu dokumentu stanowiącego podstawę dokonania zaskarżonej czynności egzekucyjnej.

Wniesienie skargi, inaczej niż w przypadku zarzutów, nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego.

Organ egzekucyjny może jedynie, w uzasadnionych przypadkach, wstrzymać realizację zaskarżonego środka egzekucyjnego do dnia w którym postanowienie w sprawie skargi na czynność egzekucyjną stanie się ostateczne.

Cechą charakterystyczną skargi jest brak możliwości jej stosowania do przypadków, w których przewidziano inne środki zaskarżenia takie jak: 

Zarzuty

Zażalenie

Żądanie wyłączenia rzeczy lub prawa spod egzekucji.

Skarga w tym trybie przysługuje na dokonane przez organ egzekucyjny czynności natury wykonawczej, czy czynności faktycznie podejmowane już w toku prowadzonej egzekucji przez organ egzekucyjny a także na wydawane w toku egzekucji postanowienia, na które nie przysługuje inny środek zaskarżenia.

Poparciem powyższego będzie wyrok NSA w Warszawie:

Skarga z art. 54 u.p.e.a. nie będzie przysługiwać w sytuacjach, gdy przewiduje się inne środki zaskarżenia (…) albo w sytuacjach, gdy przewiduje się wniesienie pozwu do sądu (Wyrok NSA w Warszawie z dnia 14.04.2000 r. sygn. akt III SA 827/99).

Skoro przedmiotem skargi jest konkretna czynność organu egzekucyjnego to odnosi się ona jedynie do fragmentu postępowania egzekucyjnego. Skarga wyznacza zatem zakres przedmiotowy prowadzonego postępowania.

Należy także odnotować i zaakceptować pogląd, wedle którego nie ma podstaw, aby składaną w trybie art. 54 u.p.e.a. skargę na czynności egzekucyjne traktować jako uniwersalny środek zaskarżenia, za pomocą którego możliwe jest skuteczne kwestionowanie wszystkich aktów i działań podejmowanych przez organ egzekucyjny w toku całego postępowania egzekucyjnego (Wyrok NSA w Warszawie z dnia 02.04.2015 r. sygn. akt II FSK 749/13)

Skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego

Skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego przysługuje:

• zobowiązanemu
• wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym
• innym podmiotom zainteresowanym wykonaniem obowiązku

których interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku.

Skargę na przewlekłość postępowania egzekucyjnego można wnieść na każdym etapie postępowania egzekucyjnego. Ustawodawca nie przewiduje przy tym elementów koniecznych pisma.
Z takiej formy skargi korzystają przede wszystkim kancelarie prawne, chcące wywrzeć nacisk na organy podatkowe opieszale rozpatrujące wcześniej złożone pisma procesowe. 

Skarga na przewlekłość postępowania administracyjnego

Skarga na przewlekłość postępowania administracyjnego uregulowana została w Dziale III ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Zgodnie z art. 54 § 1 tej ustawy skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi.

Zgodnie natomiast z art. 52 § 1 p.p.s.a. skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie (zażalenie, odwołanie lub ponaglenie).

W praktyce zdarza się jednak, że zobowiązany pomijając dyspozycję zawartą w art. 52 § 1 p.p.s.a kieruje za pośrednictwem organu egzekucyjnego skargę do Sądu Administracyjnego.

Sąd, przed merytorycznym rozpoznaniem skargi skontroluje dopuszczalność tego środka zaskarżenia sprawdzając, czy wnoszący skargę wyczerpał wszystkie środki zaskarżenia przysługujące mu w postępowaniu administracyjnym.

Jak wynika z orzecznictwa sądowego:

Warunkiem koniecznym skutecznego wniesienia skargi do sądu administracyjnego jest uprzednie ponaglenie, wniesione na podstawie art. 37 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej Kpa), do organu sprawującego nadzór nad organem prowadzącym postępowanie. Ze względu na charakter środka prawnego przewidzianego w art. 37 § 1 Kpa, ponaglenie powinno być załatwione niezwłocznie. Skargę na bezczynność organu administracji publicznej można zatem wnosić w każdym czasie po wyczerpaniu przysługujących stronie środków zaskarżenia. Złożenie ponaglenia wywiera skutek wyczerpania środków zaskarżenia i umożliwia stronie skuteczne wniesienie skargi do sądu administracyjnego (Postanowienie WSA w Łodzi z dnia 26.04.2018 r. sygn. akt III SAB/Łd 11/18)

Podsumowując:

Skarga mimo atrakcyjnego brzmienia, nie gwarantuje tak szerokiego parasola ochronnego jak szeroko omawiana na łamach naszego Serwisu instytucja zarzutów.

Nośność tej nazwy powoduje że pisma kierowane do organów egzekucyjnych często są tak tytułowane, choć w istocie skargami nie są.

Na nasze szczęście zasady ogólne postępowania administracyjnego nakazują organom podatkowym wezwać nas do sprecyzowania charakteru prawnego pisma, wyjaśniając przy tym, z jakich środków ochrony możemy w danym momencie skorzystać.

Chcesz złożyć skargę w egzekucji administracyjnej?

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Bezpiecznej egzekucji życzy zespół egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Skargę na czynność egzekucyjną zobowiązany może złożyć w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym został zawiadomiony o czynności egzekucyjnej.

Skargę na przewlekłość postępowania administracyjnego wnosi się do sądu administracyjnego. Skargę można wnieść dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia, takich jak: zażalenie, odwołanie lub ponaglenie.

Skargę na przewlekłość postępowania egzekucyjnego można złożyć każdym czasie. Przysługuje zobowiązanemu, wierzycielowi a także podmiotom, których interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku zwłoki organu egzekucyjnego.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.