Egzekucja z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Egzekucja z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością była dotychczas jednym z rzadziej stosowanych środków egzekucyjnych.

Ten trend zaczyna się powoli zmieniać. Zajęcie udziałów jest zagadnieniem ciekawym i na czasie, bowiem przedsiębiorcy coraz chętniej sięgają po spółki. O ich zaletach w kontekście ochrony majątku prywatnego pisać nie trzeba. Modę na spółki dostrzegają również organy egzekucyjne, które coraz częściej prowadzą egzekucję z tego środka.

Naszą analizę docenią Ci, którzy na własnej skórze doświadczyli egzekucji prowadzonej do majątku prywatnego. Ci, którzy mając wciąż aktywne zobowiązania podatkowe, zastanawiają się nad założeniem spółki z o.o.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) reguluje egzekucję z udziału w spółce z o. o. dwoma krótkimi przepisami:

• Zajęcie udziału w spółce (art. 96j u.p.e.a.)
• Sprzedaż zajętego udziału (art. 96k u.p.e.a.)

Analiza zagadnienia wymaga jednak posiłkowania się dodatkowymi przepisami:

ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, Kodeksu Spółek Handlowych, oraz ustawy Ordynacja podatkowa.

Zajęcie udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, oraz wierzytelności z tego prawa, przez przesłanie do spółki zawiadomienia o zajęciu udziału i wezwanie jej, aby żadnych należności przypadających zobowiązanemu z tytułu zajętego udziału do wysokości egzekwowanej należności nie uiszczała zobowiązanemu, lecz należne kwoty przekazała organowi egzekucyjnemu na pokrycie należności.

Zajęcie udziału oraz wierzytelności z tego prawa jest dokonane z chwilą doręczenia spółce zawiadomienia o zajęciu.

Organ egzekucyjny jednocześnie z przesłaniem spółce zawiadomienia o zajęciu:

• kieruje do sądu rejestrowego wniosek o dokonanie w Krajowym Rejestrze Sądowym wpisu o zajęciu udziału;
• zawiadamia zobowiązanego, że nie wolno mu odbierać należności z tytułu zajętego udziału, ani rozporządzać zajętym udziałem;
• doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, a także odpis zawiadomienia.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia - pierwsza konsekwencja zajęcia udziału w spółce z o. o.

Zgodnie z art. 70 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa (dalej O.p.) bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.

Podsumujmy:

Art. 96j § 2 u.p.e.a. - zajęcie udziału oraz wierzytelności z tego prawa jest dokonane z chwilą doręczenia spółce zawiadomienia o zajęciu.

Art. 70 § 4 O.p. - bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony.

Z cytowanych przepisów wynika, że w każdym przypadku organ egzekucyjny będzie badał daty doręczeń.

Kolejność doręczeń ma znaczenie.

Dlaczego spółka nie powinna śpieszyć się z odbiorem zawiadomienia o zajęciu?

Interesujący wyrok w tej kwestii wydał Naczelny Sąd Administracyjny II FSK 2251/16. Przypadek dotyczący doręczenia zawiadomienia w okresie zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Organ egzekucyjny wysłał zawiadomienie o zajęciu udziałów do uczestników postępowania.
Udziałowiec spółki, wobec którego prowadzona jest egzekucja, odebrał przesyłkę z urzędu wcześniej niż spółka. Do zawiadomienia o zajęciu dołączona była kopia tytułu wykonawczego.
Zobowiązany skorzystał z przysługującego mu prawa i wniósł zarzuty w sprawie prowadzonej egzekucji. W takim przypadku zawieszenie postępowania egzekucyjnego następuje z urzędu.
Zawiadomienie o zajęciu spółka odebrała w okresie zawieszenia.
Zgodnie z powszechnie przyjętym orzecznictwem w okresie zawieszenia egzekucji organ egzekucyjny nie działa. Tym samym nieskuteczne są jego działania.

Jeżeli przepis art. 96j § 2 u.p.e.a. jasno stanowi, iż przedmiotowe zajęcie "jest dokonane z chwilą doręczenia spółce zawiadomienia", to nie sposób znaleźć uzasadnione racje, które przemawiałyby za przyjęciem innego momentu. Dokonując wnioskowania na podstawie jednej z naczelnych prawniczych reguł rozumowania - argumentum a contrario - wyjaśnić należy, że brak doręczenia stosownego zawiadomienia uniemożliwia stwierdzenie, iż doszło do dokonania zajęcia udziału. Nie można też znaleźć uzasadnionego powodu, by odejść od takiej literalnej wykładni omawianego przepisu, z której wprost wynika, iż jedynie doręczenie przedmiotowego zawiadomienia wywołuje skutek w postaci "dokonania" zajęcia udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

W cytowanym wyroku NSA orzekł, iż nie doszło do skutecznego zajęcia udziałów w spółce z o. o.

O doręczeniach w spółkach piszemy

Zajęcie udziałów zostaje usankcjonowane postanowieniem sądu o przyjęciu do akt rejestrowych zawiadomienia o zajęciu udziałów w spółce.

Dlaczego przyjęcie a nie wpis do akt rejestrowych?

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym:

Jeżeli przepis szczególny nakazuje zgłoszenie określonych danych sądowi rejestrowemu lub wpisanie ich do Rejestru, a dane te nie podlegają według przepisów ustawy wpisowi do określonego działu Rejestru, dokumenty zawierające te dane oraz dokumenty wymienione w art. 47a ust. 2 składa się do akt rejestrowych.

Oznacza to, że w wydruku z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego nie znajdziemy wzmianki o zajęciu udziałów.

Sprzedaż zajętego udziału

Jeżeli egzekucja z należności przysługujących zobowiązanemu z tytułu zajętego udziału nie prowadzi do pełnego pokrycia dochodzonej należności, organ egzekucyjny występuje do sądu rejestrowego o zarządzenie sprzedaży zajętego udziału.

Z powołanego przepisu wynika, że organ egzekucyjny nie może pochopnie kierować do sądu wniosku o zarządzenie sprzedaży udziałów. Wcześniej musi trochę popracować nad egzekucją.

WSA w Warszawie z 18.01.2018 r. III SA/WA 217/17

Organ egzekucyjny musi wykazać przed sądem i udowodnić przesłankę braku pełnego pokrycia dochodzonej należności z należności przysługujących zobowiązanemu z tytułu udziału, co oznacza, że sprzedaż udziałów musi zostać poprzedzona szeregiem czynności procesowych.

Jakie czynności procesowe wykona organ egzekucyjny?

To jest tylko część artykułu.

Jeżeli jesteś zalogowany kliknij tutaj.

Jeżeli chcesz wykupić dostęp, kliknij tutaj.

Jak możemy pomóc w Twojej egzekucji?

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

W wydruku z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego nie znajdziemy wzmianki o zajęciu udziałów.

Zajęcie udziałów zostaje usankcjonowane postanowieniem sądu o przyjęciu do akt rejestrowych zawiadomienia o zajęciu udziałów w spółce.

Organ egzekucyjny nie może pochopnie kierować do sądu wniosku o zarządzenie sprzedaży udziałów. Wcześniej musi trochę popracować nad egzekucją.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.