Czy prawo podatkowe jest prawem administracyjnym?

Spór o ustawę o przeciwdziałaniu COVID-19

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, terminy określone w przepisach ogólnego prawa administracyjnego, których bieg nie rozpoczął się przed ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii wstrzymują swój bieg, zaś pozostające w toku ulegają zawieszeniu.

Czy ustawa o przeciwdziałaniu COVID-19 dotyczy terminów określonych w prawie podatkowym?

Zgodnie z art. 15zzr ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej ustawa COVID-19) w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów:

1. od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,

2. do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,

3. przedawnienia,

4. których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,

5. zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,

6. do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju

- nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Art. 15zzr ustawy COVID-19 obowiązywał w okresie od 31.03.2020 r. do 16.05.2020 r.

Kwestią sporną pozostaje wpływ ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19 na przepisy związane z ustalaniem terminów określonych w przepisach podatkowych.

O jakich terminach prawa podatkowego piszemy?

• bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, dalej O.p.)
• biegu terminu przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego (art. 68 O.p.),
• bieg terminu zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, dalej u.p.s.d.)

Jakie jest stanowisko Ministerstwa Finansów w zakresie powiązań prawa administracyjnego z prawem podatkowym?

Zdaniem Ministra Finansów przepis art. 15zzr ustawy COVID-19 nie dotyczy terminów określonych w przepisach prawa podatkowego.

Ministerstwo Finansów stoi na stanowisku, że na przestrzeni ostatnich lat prawo podatkowe zostało wyodrębnione z prawa administracyjnego oraz finansów publicznych. Stało się przy tym autonomiczną gałęzią prawa. Skoro więc w art. 15zzr ustawy COVID-19 posłużono się określeniem „przepisy prawa administracyjnego” oznacza to, pozostaje on bez wpływu na prawo podatkowe.

W uzasadnieniu, Ministerstwo Finansów powołuje się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 390/14

W ujęciu wewnętrznym autonomia prawa podatkowego odnoszona jest do stosunków tego prawa z innymi gałęziami prawa w obrębie systemu prawa. Podstawowym powodem dla zaistnienia tego rodzaju autonomii było wyodrębnienie prawa podatkowego jako osobnej gałęzi prawa, ze względu na swoiste dla tego prawa instytucje prawne, siatkę pojęciową oraz metodę regulacji.

Szczęśliwie dla niektórych, orzecznictwo w kwestii stosowania przepisów ustawy COVID-19 w prawie podatkowym nie jest jednolite.

Sądy administracyjne coraz częściej orzekają na korzyść podatników.

Doskonale to widać w wyrokach dotyczących terminu do zgłoszenia nabycia rzeczy lub praw majątkowych regulowanego ustawą o podatku od spadków i darowizn.

WSA w Bydgoszczy z 25 maja 2021 r. I SA/Bd 147/21 i WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 27 lipca 2021 r. ISA/Go 168/21

Art. 15zzr ust. 1 pkt 2 i 5 ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19 ma zastosowanie do regulacji zawartych w prawie administracyjnym w szerokim znaczeniu, a zatem i do prawa podatkowego, w tym do art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

WSA w Opolu z 17 czerwca 2021 r. I SA/Op 177/21

Art. 70 o.p. regulujący przedawnienie zobowiązań podatkowych stanowi przepis prawa administracyjnego, o którym mowa w art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy o COVID, a w związku z tym na podstawie tego ostatniego przepisu dochodziło do zawieszenia biegu terminu przedawnienia.

Jakie konsekwencje niesie za sobą niejednolite orzecznictwo w zakresie powiązań prawa administracyjnego z prawem podatkowym?

Wszystko zależy od zdarzenia rodzącego ewentualne konsekwencje podatkowe.

Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

Przepisy regulujące terminy przedawnień to art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
Wstrzymanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego dawałoby organom egzekucyjnym więcej czasu na wyegzekwowanie należności, lub zastosowanie środka egzekucyjnego przerywającego bieg terminu przedawnienia.
W tej sytuacji korzystna dla podatnika będzie interpretacja Ministra Finansów wskazująca na brak wpływu prawa administracyjnego na prawo podatkowe.

Bieg terminu przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego

Zgodnie z art. 68 O.p. zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego w którym powstał obowiązek podatkowy.
W tym przypadku również ucieszy podatnika interpretacja Ministra Finansów.

Bieg terminu zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn

Zgodnie z art. 4a.1. u.p.s.d. zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

W tym przypadku organ podatkowy, związany stanowiskiem Ministra Finansów, nie wyrazi zgody na wydłużenie, o czas obowiązywania ustawy COVID-19, terminu na zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw.

W takiej sytuacji warto rozważyć zaskarżenie niekorzystnej decyzji organu podatkowego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Aktualizacja stanu prawnego:

Uchwałą składu siedmiu sędziów z dnia 27 marca 2023 roku (Sygn. Akt I FPS 2/22) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł:

Art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy COVID-19 nie dotyczy wstrzymania, rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Więcej w artykule:

Ustawa COVID-19 nie wstrzymuje biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych

Potrzebujesz więcej informacji na temat egzekucji administracyjnej?

Napisz do nas na kontakt@egzekutywni.pl

Bezpiecznej egzekucji życzy zespół egzekutywni.pl

Kontakt z autorem: +48 794 960 221

Może to Cię zainteresuje?

Czy wiesz, że...

Kwestią sporną pozostaje wpływ ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19 na przepisy związane z ustalaniem terminów określonych w przepisach podatkowych.

Czasami trzeba posiłkować się kilkoma ustawami, by prawidłowo określić wymagalność zobowiązania objętego tytułem wykonawczym.

Akty normatywne regulujące termin przedawnienia oraz możliwość przerwania biegu tego terminu są rażąco niejednolite.

© Copyright by egzekutywni.pl

Serwis informacyjny z zakresu egzekucji administracyjnej. Publikacje nie mogą być traktowane jako czynności doradztwa podatkowego.